นิ่วในไตนั้นเป็นสาเหตุหนึ่งของโรคไตวายเรื้อรังแต่ถ้ารักษาได้ทันท่วงทีก็จะทำให้ไตทำงานได้ดีเป็นปกติ

        ผู้ป่วยนิ่วในไตส่วนใหญ่มักไม่มีอาการแสดง มักเจอโดยบังเอิญจากการตรวจเช็คร่างกายแล้วพบความผิดปกติของน้ำปัสสาวะ บางคนอาจมีอาการปวดเอวเรื้อรัง ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะเป็น ๆ หาย ๆ หรือบางครั้งมาพบแพทย์ ด้วยอาการของไตวายซึงเป็นภาวะที่ยากต่อการรักษาให้ไตกลับมาทำงานเป็นปกติ ดังนั้น จึงแนะนำว่า อายุตั้งแต่วัยทำงานขึ้นไป ควรตรวจสุขภาพกับแพทย์เป็นประจำทุกปีเพื่อการรักษาได้อย่างทันท่วงที

        การตรวจวินิจฉัยโรคนิ่วในไต มีด้วยกันหลายวิธี เช่น x-ray ทั่วไป Ultrasound X-ray ฉีดสารทึบรังสี และ X-ray computer (CT scan) ซึ่งขึ้นอยู่กับอาการและการประเมินผู้ป่วยแต่ละราย ส่วนการรักษาก็มีหลายวิธี เริ่มตั้งแต่นิ่วขนาดเล็กมาก อาจสังเกตอาการไปก่อนเพื่อให้นิ่วหลุดเอง การใช้ยาสลายนิ่ว การใช้เครื่องสลายนิ่ว (ESWL) การส่องกล้องทางท่อปัสสาวะ (RIRS) ส่วนนิ่วที่มีขนาดใหญ่อาจรักษาด้วยการเจาะรูบริเวณสีข้างเพื่อเข้าไปในไตแล้วจึงเอานิ่วออก (PCNL) สุดท้ายคือการผ่าตัดแผลกว้างบริเวณเอวเพื่อนำนิ่วออกจากไต

สาเหตุของการเกิดโรคนิ่วในไต  มีหลายสาเหตุ เช่น 

        - พันธุกรรม 
        - ความผิดปกติของเมตาบอลิซึ่ม (Metabolism) ในร่างกาย 
        - ดื่มน้ำน้อยและเสียเหงื่อมาก
        - ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ 
        - โรคลำไส้อักเสบเรื้อรังหรือเคยผ่าตัดลำไส้มากก่อน   
        - คนอ้วน
        - รับประทานอาหารที่มีรสเค็ม
        - เนื้อสัตว์ อาหารที่มีออกซาเลต (oxalate) สูง (ชาดำ โกโก้ ผักขม ช็อคโกแลต ถั่ว เป็นต้น) 
        - ยาบางชนิด เช่น steroid ยาขับปัสสาวะ ใช้ยาระบายอุจจาระเป็นประจำ
        - โรคมะเร็ง ภาวะท่อไตอุดตัน  
        - ผู้ป่วยที่เคยเป็นนิ่วมาก่อนจะมีโอกาสเกิดนิ่วซ้ำได้มากกว่าคนทั่วไป

        ดังนั้น เราควรปฏิบัติตัวเพื่อลดความเสี่ยงของโรคนิ่วในไต  คือ ดื่มน้ำประมาณ 2 ลิตรต่อวัน ดื่มน้ำส้ม น้ำมะนาว ลดความอ้วน ออกกำลังกาย ลดอาหารรสเค็ม เนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อวัว  ควรรับประทานเนื้อปลา ลดอาหารที่มีออกซาเลต ไม่ควรกินวิตามินซีเกิน 2 กรัมต่อวัน ควรรับประทานแคลเซียม เพราะแคลเซียมจะช่วยลดการดูดซึมของออกซาเลตในลำไส้ หลีกเลี่ยงการใช้ยาบางชนิดเป็นประจำ สุดท้ายควรตรวจสุขภาพสม่ำเสมอเพราะจะสามารถตรวจพบนิ่วในระยะเริ่มเป็นได้